In de zorg is sprake van vergrijzing. Mensen worden ouder, wat maakt dat burgers langer thuiswonen. En wanneer sprake is van chronische zorgondersteuning, komt de cliënt wonen in de zorgorganisatie met een toenemende zorgzwaarte. Ook is de vergrijzing zichtbaar bij het personeel. En de in- en uitstroom is niet in balans. Er zullen méér oudere werknemers uitstromen richting pensioengerechtigde leeftijd, dat de instroom. De verwachting is dan ook dat de vergrijzing/ontgroening in 2040 op zijn hoogte punt is. Dat vraagt in het hier en nu, en in de toekomst, om anders te organiseren en te innoveren. De juiste hulpmiddelen inzetten als ‘zorgondersteuner’, kan één van de oplossingen zijn. Maar omdat het geld maar één keer kan worden uitgegeven, is het goed stil te staan bij oplossingsrichtingen versus kosten.
Oplossingen voor ‘Verplaatsingen binnen de grenzen van het bed’ in combinatie met in en uit bed
Het zorgpersoneel ondersteunt veel zorgactiviteiten, waaronder ADL zorg op bed. En verplaatsingen binnen de grenzen van het bed, vraagt vaardigheid in het omhoog plaatsen, en/of rollen, draaien in bed. En als de cliënt hierin minder mobiel is om mee te kunnen werken, is het noodzaak het juiste hulpmiddel in te zetten om overbelasting te voorkomen.
En hoe wordt nu bepaald wat het juiste hulpmiddel is bij verplaatsingen in bed?
Uit het onderzoek van Locomotion (oktober 2017) in opdracht van Regiopuls en Brabant Zorg valt te lezen dat zowel een enkele glijzeil als een tunnel glijzeil (of twee enkele glijzeilen) op elkaar, de transfers binnen de grenzen van het bed verlichten. Maar het wel of niet overbelasten van de schouderpartij, nek en pols afhankelijk is van het gewicht. Zie hiervoor ook de blog ‘permanent glijdeken systeem op bed verlicht het werk’.
Begeleidingsvaardigheden binnen de grenzen van het bed met of zonder hulpmiddel
De zwaarte van het werk bij de transfers in bed – van hoger op tot zijwaarts verplaatsen en/of positioneren in stabiele zijlig – wordt door verschillende factoren bepaald, namelijk:
- De Mobiliteitsklassen A tot en met E. Kan de cliënt goed (A, B), beperkt (C, D) tot nauwelijks (E) meewerken;
- Het te verplaatsen gewicht;
- De werktechniek / werkmethode van de begeleider (professional, mantelzorger, betaalde kracht);
- Het product:
- de wrijvingscoëfficiënt van het materiaal waarvan het materiaal gemaakt is, de slijtvastheid en levensduur;
- het aanbrengen en weghalen of het permanent laten liggen van het product;
- te lang inzetten van een product wat niet meer toereikend is omdat de mobiliteitsklasse van de cliënt veranderd is van bijvoorbeeld goed (A, B) naar beperkt (C, D) of naar niet tot nauwelijks (E).
Enkele voorbeelden:
De ‘Silk Sheet systemen’.
Er zijn verschillende katoen zijde lakens in de handel. Velen weten niet het ontstaansrecht van deze lakens. Van Vidar Geitrheim van Master Care begreep ik, dat dit product in eerste instantie ontwikkeld is voor de zwangere vrouw met bekken problemen met pijnklachten. Het zijden laken zorgde ervoor dat de zwangere vrouw met een enkel zijden laken of dubbel zijden laken makkelijker kon draaien zonder – of met acceptabele pijn. Op een veel later moment is bedacht dat dit hulpmiddel ook het werk in de zorg zou kunnen verlichten. En dat is mooi! Zeker in de thuissituatie. Het zijden laken kan bepaalde cliënten helpen hun zelfredzaamheid te onderhouden door het zelf kunnen draaien:
- een enkele zijden laken in combinatie met bijvoorbeeld zijden pyjama of
- twee zijden lakens, waarbij nog gericht gekeken kan worden naar de glij-richting:
- Een richting voor alleen het zijwaarts verplaatsen
- Twee richtingen voor zijwaarts en hogerop verplaatsen
Ook wordt dit product ‘silk sheets’ ingezet bij het verlichten van het werk van de professional. Dan is het belangrijk de mobiliteitsklassen van de cliënt en het gewicht goed in het oog te houden. Mede als de cliënt in mobiliteit achteruit gaat. Het is bij de keuze van het soort hulpmiddel belangrijk goed inzicht te hebben in het ziektebeeld, en de progressiviteit van de ziekte.
De ‘silk sheet’ is in mijn ogen goed inzetbaar bij het onderhouden van zelfredzaamheid cliënt die in een bepaalde mate het zelf kan uitvoeren en zo nodig begeleiding van de professional (of mantelzorger) nodig heeft. Zodra begeleiding nodig is, gaat ook de werktechniek/werkmethode meewegen. De inzet van het hulpmiddel alleen is dan niet voldoende!
Zodra een cliënt beperkt (Mobiliteitsklassen C, D) mee kan werken, is het nodig aandacht te besteden aan het te verplaatsen gewicht en de frequentie van het draaien. Het kan dan een overdenking zijn van product te wijzigen. Denk hierbij aan (tunnel) glijzeilen en/of permanente glijdeken systemen. Permanent betekent hierbij het op het bed laten liggen van het glijdeken systeem.
Bij frequent moeten verplaatsen binnen de grenzen van het bed, kan het een overweging zijn te kiezen voor een permanent glijdeken systeem, omdat de (tunnel) glijzeil aangebracht dient te worden, en ook weer weggehaald. Deze extra handelingen dienen met een goede werkmethode uitgevoerd te worden, en wordt door sommigen toch ook als belastend ervaren. Mede omdat eerst een aantal handelingen verricht moeten worden, alvorens het product in te kunnen zetten waar voor het bedoeld is.
Wanneer de cliënt niet tot nauwelijks mee kan werken (Mobiliteitsklassen E) is het verstandig te kiezen voor een permanent systeem. Dit kan een permanent glijdeken systeem zijn, die in combinatie met het bed, buikkussen/beenkussen en een goede werkmethode het werk van de professional verlicht. Ook kan hierbij, dat geldt ook bij mobiliteitsklasse C en D, de verrijdbare tillift of plafondlift worden ingezet. Een glijdeken systeem in combinatie met een tilsysteem maakt het mogelijk de werkzaamheden aan bed te verlichten en door één medewerker uit te laten voeren. Dit komt de interactie tussen de cliënt en de professional ten goede. Het één op één contact maakt het tevens mogelijk goed te observeren, signaleren en in te spelen op zaken in het hier en nu.
Een andere optie, wanneer er geen tilsysteem voorhanden is, is een wentellakensysteem. Dit systeem maakt het mogelijk om de cliënt binnen de grenzen van het bed te verplaatsen. Dit gebeurt met een elektrische handbediening.
Kijkend naar oplossingsrichtingen en kosten, is het goed stil te staan bij wat producten aan resultaten opleveren:
Een wentellakensysteem lost alléén het probleem ‘werken binnen de grenzen van het bed’ op. Dit kost een bepaald bedrag voor de individuele cliënt. Een beperkt mee werkende of passieve cliënt in een wentellakensysteem moet voor de transfer van bed naar rol- of po/douchestoel of douchebrancard worden getild. Hiervoor dient dan nog een tilsysteem te worden ingezet , en/of ‘aangeschaft’.
Dit door tillift of een XY plafondlift systeem met tweepuntsjuk en cassette van 3×3 meter boven bed te plaatsen. Met in bed een permanent Master Turn (Lift) glijdeken systeem.
Reden: Meer voor minder kosten, waarbij levensduur (vervangingsvraag lakens), service en onderhoud meegewogen kunnen worden bij aanschaf.
Wanneer er al een verrijdbare tillift of plafondlift aanwezig is, kan de aanschaf van een Turn glijdeken systeem direct een goedkopere optie zijn.
Het geld wat hierbij uitgespaard wordt kan worden ingezet voor andere hulpmiddelen die z.m. ook nodig zijn. Zie filmpjes: glijdeken met een tillift en glijdeken met plafondlift.
De kosten voor dit geheel, plafondlift en Turn glijdeken systeem, komt overeen met de prijs van één wentellakensysteem. Voor dezelfde kosten wordt dus het hogerop, zijwaarts verplaatsen en in/uit bed tillen verlicht. Ook wordt het rijden met de tillift vervangen door het wieltje in de rail van de plafondlift. Dit verzorgt geen wrijving zoals bij wielen van 8 a 10 mm van de verrijdbare lift.
De hulpmiddelen zijn cliënt gebonden en direct voorhanden wat een positieve invloed heeft op juiste zorg door juiste persoon met juiste hulpmiddel. En het alleen werken mogelijk maakt.
Hoe mooi kan het zijn!
Méér weten over juiste inzet hulpmiddelen en/of combinatie van hulpmiddelen, vraag gerust een oriënterend gesprek aan via of M. 06-46745109. Zij staat u graag te woord over oplossingsrichtingen in de zorg die een bijdrage leveren aan het onderhouden van de zelfredzaamheid cliënt en/of het verlichten van het werk van de professional.
